Współpraca Stowarzyszenia Ekologicznego „Eko Orońsko” ze Stowarzyszeniem Odnowy i Rozwoju Gminy Orońsko zaowocowała realizacją projektu ekologicznego mającego na celu zwiększenie liczebności populacji jerzyków bytujących w naszym regionie oraz rozpropagowanie wśród lokalnej społeczności wiedzy na temat tych bardzo pożytecznych ptaków. Pilotażowo wykonano i zamontowano przy akceptacji władz gminy budki lęgowe na budynku Urzędu Gminy w Orońsku oraz budynku hali sportowej przy PSP w Orońsku (okres lęgowy trwa od marca do czerwca, a każdy osobnik składa od 2 do 3 jaj w odstępach dwudniowych). Należy zaznaczyć, iż istotne wsparcie techniczne w realizacji tego przedsięwzięcia udzieliła Państwowa Straż Pożarna z Szydłowca, która udostępniła podnośnik koszowy, co pozwoliło na montaż budek na wymienionych budynkach od strony północnej. Informacje ornitologów przekazane działaczom Stowarzyszenia „Eko Orońsko” wskazują, iż na teren Orońska przylatuje rok rocznie stosunkowo liczna populacja bardzo ciekawych ptaków, tj. jerzyków zwyczajnych (Apus apus). Jerzyk jest często mylony z jaskółkami, z którymi nie jest spokrewniony. W przeciwieństwie do jaskółek, jerzyk ma jednolicie czarne ubarwienie (jasne podgardle nie jest widoczne z oddali), a w locie często szybuje i szybko, głęboko uderza skrzydłami, nie zginając ich. Jaskółki natomiast mają jasne fragmenty upierzenia, a w locie szybko trzepoczą skrzydłami. Należy zauważyć, że jerzyki są naturalnym wrogiem komarów, potrafiąc zjeść w ciągu jednej doby ok. 200 tys. tych owadów, a wciągu kilku miesięcy pobytu w Polsce jeden ptak potrafi zjeść ok. 2,5 miliona komarów (jerzyki zimują w południowej Afryce). Są więc naszym sprzymierzeńcem w walce z tymi uciążliwymi owadami. Dodatkowo należy zaznaczyć, iż ptaki te wszystko robią w locie – zdobywają pożywienie, zbierają materiał budulcowy na gniazda, spijają krople deszczu, a nawet śpią. Tym samym w locie pozostają średnio około 10 miesięcy w ciągu roku, a ekstremalnie mogą nawet przebywać w locie 2-3 lata. Posiadają także zdolność hibernacji, a więc obniżenia temperatury ciała w niekorzystnych warunkach bytowych. Kolejną ciekawostką dotycząca tych ptaków jest ich zdolność przelotowa – potrafią bowiem wznieść się na wysokość nawet 9500 m n.p.m., i osiągnąć prędkość lotu grupowego nawet 200 km/godz. Mamy więc nadzieję, że podjęte działania ułatwią znalezienie przez jerzyki dogodnych miejsc lęgowych, a tym samym pozwolą na osiągnięcie zakładanego celu projektu.